Eleusis Şehri, Atina’nın 22 km batısında, Attika bölgesinde yer almaktadır. Bu şehir, özellikle antik zamanlardan beri gizemli törenleriyle bilinmektedir.
Eleusis Gizemleri hakkında yazılan en eski kaynaklar Homeros’a aittir. Şiirlerinde, Demeter’e Övgüler kısmında bize hem tanrıça hakkında hem de kızı Persephone hakkında bilgiler verir. Ayrıca Demeter tapınması hakkında da bahsetmektedir.
Homeros’un destanlarında “Güzel Saçlı Kraliçe” veya “Güzel Örgülü Demeter” olarak geçer. Toprak ve Bereket Tanrıçası Demeter, ekinleri ve özellikle buğdayı simgeler. Antik Yunan’da, mevsim değişikliklerini, Tanrıça Demeter’le ilgili hikayelerle yorumlamışlardır. Dünyanın ilk zamanlarında sadece yaz vardı. Her yer yemyeşil ve bereketliydi. Bir gün Demeter’in güzel kızı Persephone, kırlarda çiçek toplarken yeraltı dünyasının tanrısı Hades tarafından kaçırılır. Bu olayın ardından Demeter, kızını aramak için yollara düşer ve dünyada bir süre hiçbir ağaç ve çiçek açmaz. Bereket gitmiştir. Zeus, kızını geri almak için Demeter’i ikna eder ve Persephone’nin yılın dörtte üçünü annesinin yanında geçirmesini sağlar. Persephone dünyadayken her yer yeşerir, ağaçlar çiçek açar ve ilkbahar, yaz ve sonbahar meydana gelir. Persephone Hades’in yanına döndüğünde ise kar yağar ve ölü kış mevsimi başlar.
Demeter’in evlatlık oğlu olan Triptolemos, kanatları bulunan sihirli bir arabayla dünyayı dolaşarak insanlara tarla bakımını ve Demeter tapınımını öğretmiştir. Zeus’un yardımıyla Eleusis şehrinde Demeter’in liderliğinde bir tapınak inşa edilmiştir. Demeter, inşa edilen tapınakta kızı yanına gelene kadar inzivaya çekilmiştir.
Eleusis Gizemleri, eski Yunanistan’da yapılan pek çok tapınma içerisinde en özel olanıdır. Bereket Tanrıçası ve Persephone adına her yıl hasat zamanı yapılmaktaydı. İlk başlarda tören son derece basitti. Yeni buğdaydan pişen ilk ekmek bölünerek ve tanrıçaya dualar edilerek yenilirken, bu basit tören sonraları değişerek gizemli bir hal almıştır. Törene katılanlar, katılım şartları ve katılım sayısı büyük bir özen ve gizlilikle sürmektedir.
Eleusis törenleri kapsamında Bereket Tanrıçası ve kızı Persephone adına sekiz büyük bayram vardı: Proerosia, Thesmophoria, Haloa, Khloaia, Mikra Mysteria (Küçük Gizemler), Thargelia (Harman), Skira ve Makra Mysteria (Büyük Gizemler). Mikra Mysteria’lar genellikle ilkbaharda gerçekleşirdi. Bazı kaynaklara göre Şubat ayında gerçekleşmiştir. Bu törenler Atina’nın dışında Agrae’de düzenlenmiştir. Bir Mystagogos (rahip) tarafından gerçekleşen törenler, iki tanrıçanın mitinin bazı bölümlerinin yeniden canlandırılmasıyla gerçekleşir. Oruç, arınma ve kurban törenleri gibi bölümlerden oluşur. Mikra Mysteria’ya aynı zamanda Persephone Gizemleri de denilir. Mikra Mysteria’lar, Makra Mysteria’lara hazırlık niteliği taşımaktadır.
Günümüzde de mevsimlerin değişimini bu şekilde kutlamalar, kutsamalarla ve Persephone’nin Hades tarafından kaçırılması, Demeter’in büyük bir acıyla peşinden gitmesi oyunlar ve törenlerle yeniden anlamlandırılmaktadır. Böylece her yıl bahar aylarında bu gizemli kutlamalar devam eder.
Astrolojide ise Demeter, Ceres Asteroidi olarak kendisini göstermektedir. Ceres haritalarda, kişinin fiziksel ve ruhsal olarak nelerle beslendiğini, bereketinin olup olmadığını, ilgi ve bakım isteğini gösterir.
Bir sonraki yazımızda, Ceres’in haritalarda burçlar üzerinde nasıl anlamlandığına değineceğiz.
Ruhunuz sevgiyle, eviniz bereketle dolsun.
Karma Astrolog Aslı Kayıtgan
Oğuzhan Ceyhan Karma Astroloji Akademisi
